You are here: હોમમા> 8 થી 9 મહિના બાળક માટે અનાજ અને કઠોળથી બનતી રેસિપિ > બાળકો નો આહાર (૧૦ થી ૧૨ મહીના માટે) > બેબી ફૂડ રેસીપી, 6 થી 18 મહિના બાળકો માટે > બાળકો માટે જુવાર બનાના શીરા રેસીપી

બાળકો માટે જુવાર બનાના શીરા રેસીપી

Viewed: 341 times

Tarla Dalal

25 October, 2025

0.0/5 stars 100% LIKED IT | 0 REVIEWS OK

બાળકો માટે જુવાર બનાના શીરા રેસીપી

Jowar Banana Sheera for Babies | Banana and Jowar Sheera for Kids, Babies | - Read in English

ज्वार बनाना शीरा | शिशुओं के लिए ज्वार केले का शीरा रेसिपी | बच्चों के लिए ज्वार बनाना शीरा | - हिन्दी में पढ़ें (Jowar Banana Sheera for Babies in Hindi)

Table of Content

About Jowar Banana Sheera For Babies

Ingredients

Methods

બાળકો માટે કેળા અને જુવાર શેરાની નોંધ

બાળકો માટે કેળા અને જુવાર શીરો બનાવવા માટે

Nutrient values

બાળકો માટે જુવાર કેળાના શીરા | બાળકો માટે કેળા અને જુવારના શીરા | બાળકો માટે જુવાર કેળાના શીરા | 7 મહિનાના બાળક માટે જુવાર કેળાના શીરા |

જુવાર અને કેળાનો શીરો: બાળકો માટે એક પૌષ્ટિક પ્રથમ આહાર

જુવાર અને કેળાનો શીરો (Jowar Banana Sheera) બાળકો માટે એક અદ્ભુત રીતે પૌષ્ટિક (nutritious) અને સરળતાથી પચી જાય (easily digestible) તેવો આહાર છે, જે શિશુઓને અર્ધ-ઘન (semi-solid) આહારની શરૂઆત કરાવવા માટે સંપૂર્ણપણે યોગ્ય છે. આ સરળ રેસીપી, જેને ઘણીવાર કેળા અને જુવારનો શીરો (Banana and Jowar Sheera) તરીકે પણ શોધવામાં આવે છે, તે 7 મહિનાના બાળક અને તેથી વધુ ઉંમરના બાળકો માટે આદર્શ છે, કારણ કે તે તેમને નવી બનાવટો (textures) થી પરિચિત કરાવવામાં મદદ કરે છે. આ શીરો કાર્બોહાઈડ્રેટ્સ, પ્રોટીન અને આયર્નથી ભરપૂર છે, જે સતત ઊર્જા પ્રદાન કરે છે અને તમારા બાળકને લાંબા સમય સુધી પેટ ભરેલું (full for a longer period of time) રાખે છે. તેની તૈયારી સરળ છે, જે ઝડપી રસોઈ અને કુદરતી મીઠાશ પર કેન્દ્રિત છે.

સ્વસ્થ શીરા માટે મુખ્ય સામગ્રી

આ જુવાર અને કેળાના શીરાની શક્તિ તેની ન્યૂનતમ, સંપૂર્ણ ઘટકોમાં રહેલી છે. તેમાં જુવાર (સફેદ બાજરી) નો લોટ વપરાય છે, જે એક ગ્લુટેન-મુક્ત અનાજ છે, જે બાળકના પેટ માટે સરળ છે અને આવશ્યક પોષક તત્વો પૂરા પાડે છે. કુદરતી મીઠાશ મસળેલા કેળા (mashed banana) માંથી આવે છે, જે સામાન્ય રીતે બાળકોને ખૂબ ગમતું ફળ છે. વધારાના સ્વાદ માટે, તમે વૈકલ્પિક રીતે ગુડનો ભૂકો (chopped jaggery / gur) સામેલ કરી શકો છો, જો કે ઘણા માતા-પિતા તેનો ઉપયોગ ટાળે છે કારણ કે કેળું પોતે જ ખૂબ મીઠું ફળ છે. રસોઈ પ્રક્રિયામાં મદદ કરવા અને સ્વાદ માટે ઘીનો માત્ર એક નાનો સ્પર્શ વપરાય છે.

જુવારના લોટને તૈયાર કરવો અને સાંતળવો

બાળકો માટે જુવાર અને કેળાનો શીરો બનાવવાનું પ્રથમ પગલું લોટને સાંતળવાનું છે. એક ઊંડા નોન-સ્ટિક પેન માં ઘી ગરમ કરો. ઘી ગરમ થઈ જાય પછી, જુવારનો લોટ ઉમેરો અને મધ્યમ આંચ પર 2 મિનિટ માટે સાંતળો. આ પગલું મહત્વનું છે કારણ કે તે બાજરીના લોટના કાચા સ્વાદને દૂર કરવામાં અને તેના પૌષ્ટિક સ્વાદને વધારવામાં મદદ કરે છે, જે તમારા નાના બાળક માટે વધુ સ્વાદિષ્ટ અનુભવ સુનિશ્ચિત કરે છે. લોટ બળી ન જાય તે માટે આંચને નિયંત્રિત રાખો.

શીરાના બેઝને હલાવવો અને પકાવવો

આગળ, શીરાનો બેઝ બનાવવા માટે ભીની સામગ્રીઓને ભેગી કરો. સાંતળેલા લોટમાં ગુડ (જો ઉપયોગ કરી રહ્યા હોવ તો) અને ¾ કપ પાણીઉમેરો. અહીં મુખ્ય બાબત એ છે કે ગઠ્ઠો બનતા અટકાવવા માટે ઝડપથી હલાવતા (whisk) રહેવું, જેથી બાળક માટે સલામત, સરળ, એકસમાન (smooth, uniform) સુસંગતતા સુનિશ્ચિત થાય. મધ્યમ આંચ પર 1 મિનિટ માટે પકાવવાનું ચાલુ રાખો, અને ખાતરી કરો કે સતત હલાવતા રહો. આ ટૂંકો રસોઈ સમય ગુડને ઓગાળવા અને મિશ્રણને જાડું કરીને પોરીજ જેવી સુસંગતતામાં લાવવા માટે પૂરતો છે, જે 7 થી 8 મહિનાની ઉંમર પછીના બાળકો માટે યોગ્ય છે.

કેળાને મિશ્રિત કરવું અને સર્વ કરવું

એકવાર બેઝ રંધાઈ જાય, પછી આંચ બંધ કરી દો. હવે, મસળેલું કેળું ઉમેરો અને સારી રીતે મિક્સ કરો જ્યાં સુધી તે શીરા સાથે સંપૂર્ણપણે ભળી ન જાય. કેળાની કુદરતી મીઠાશ બાળકોને આકર્ષે છે, તેથી તેઓ દરેક ચમચી ખુશીથી ગટગટાવી લેશે. તેના પોષક તત્વોને જાળવી રાખવા અને તેને વધુ પડતું રંધાતા અટકાવવા માટે, આંચ બંધ કર્યા પછી કેળું ઉમેરવું મહત્વપૂર્ણ છે.

સંગ્રહ અને પીરસવા અંગેના મહત્વપૂર્ણ મુદ્દાઓ

જુવાર અને કેળાના શીરા ને હૂંફાળું (lukewarm) પીરસવું અને રસોઈ કર્યા પછી લાંબા સમય સુધી તેને ન રાખવું તે મહત્વપૂર્ણ છે. કેળાના ઉપયોગને કારણે, શીરો ઊભા રહેવાથી કુદરતી રીતે ઝડપથી ઘટ્ટ થઈ જશે અને કાળો પડી જશે. શ્રેષ્ઠ સ્વાદ, બનાવટ અને પોષક મૂલ્ય માટે, આ શીરાને તાજું તૈયાર કરો અને તરત જ તમારા બાળકને પીરસો, જે તેને તેમના આહારમાં એક સ્વાદિષ્ટ અને પૌષ્ટિક વધારો બનાવે છે.

સામગ્રી

જુવાર અને કેળાનો શીરો (Jowar Banana Sheera) બનાવવા માટે

1/4 કપ મસળેલા કેળા (mashed banana)

1/4 કપ જુવારનો લોટ (jowar flour)

1 ટીસ્પૂન ઘી (ghee)

1 ટીસ્પૂન સમારેલો ગોળ ( chopped jaggery ) , વૈકલ્પિક

વિધિ

જુવાર અને કેળાનો શીરો (Jowar Banana Sheera) બનાવવા માટે, આ સરળ પદ્ધતિ અનુસરો:

લોટ સાંતળવો (Sauté the Flour): એક ઊંડા નોન-સ્ટિક પેનમાં ઘી ગરમ કરો. તેમાં જુવારનો લોટ ઉમેરો અને મધ્યમ આંચ પર 2 મિનિટ માટે સાંતળો.
પાણી અને ગોળ ઉમેરવો (Add Water and Jaggery): ગોળ અને ¾ કપ પાણી ઉમેરો. લમ્પ (ગઠ્ઠા) ન પડે તે માટે ઝડપથી હલાવતા (whisk) રહીને સારી રીતે મિક્સ કરો અને મધ્યમ આંચ પર સતત હલાવતા રહીને 1 મિનિટ માટે પકાવો.
કેળું મિક્સ કરવું (Add Banana): આંચ બંધ કરો. હવે કેળું ઉમેરો અને સારી રીતે મિક્સ કરી દો.
સર્વ કરવું (Serving): જુવાર અને કેળાનો શીરો હૂંફાળો (lukewarm) સર્વ કરો.

બાળકો માટે જુવાર બનાના શીરા રેસીપી Video by Tarla Dalal

બાળકો માટે જુવાર કેળાનો શીરો રેસીપી સ્ટેપ બાય સ્ટેપ ફોટા સાથે

બાળકો માટે કેળા અને જુવાર શેરાની નોંધ

કેળા અને જુવાર શેરા એ 7 મહિનાથી વધુ ઉંમરના બાળકો માટે ઉર્જાથી ભરપૂર સેમી-સોલિડ સપ્લિમેન્ટ છે.
જુવારનો લોટ આયર્નથી ભરપૂર હોય છે જે બાળકના આયર્ન સ્ટોર્સ અને હિમોગ્લોબિન લેવલને વધારવામાં મદદ કરે છે.
આ શીરા બનાવવા માટે કોઈ દૂધનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો નથી, કારણ કે આજકાલ મોટાભાગના બાળરોગ ચિકિત્સકો 1 વર્ષ સુધીના બાળકો માટે દૂધની ભલામણ કરતા નથી.
ખાંડનો પણ ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો નથી. થોડી માત્રામાં ગોળનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે, પરંતુ તે વૈકલ્પિક છે. કેળા આ શીરામાં પોતાની મીઠાશ આપે છે, તેથી તમે ગોળનો ઉપયોગ સંપૂર્ણપણે ટાળી શકો છો.
આ શીરા બાળકોને તરત જ પીરસો. મુખ્ય કારણ એ છે કે લાંબા સમય સુધી રાખવાથી, શીરા ગઠ્ઠા જેવું થઈ જશે.
બાળકને કેટલું ખાવાનું છે તે નક્કી કરવા દો. બાળકને દબાણ કરશો નહીં. આનાથી તે ચોક્કસ ખોરાક પ્રત્યે અણગમો થઈ શકે છે.
એક વિકલ્પ તરીકે, તમે જુવારના લોટને રાગીના લોટ અથવા બાજરીનો લોટ પણ આપી શકો છો. રાગીનો લોટ કેલ્શિયમનો સારો સ્ત્રોત છે, જ્યારે બાજરીનો લોટ આયર્નથી ભરપૂર માત્રામાં મળે છે.

બાળકો માટે કેળા અને જુવાર શીરો બનાવવા માટે

1. શિશુઓ અને નાના બાળકો માટે કેળા અને જુવાર શીરા માટે, પહેલા યોગ્ય કેળું પસંદ કરો. તમારા બાળરોગ ચિકિત્સક દ્વારા સૂચવ્યા મુજબ કેળાનો પ્રકાર ખરીદો - નિયમિત કેળા. સરળ ત્વચાવાળા એકદમ કઠણ કેળા ખરીદો. દાંડી અકબંધ હોય તેવા કેળા પસંદ કરો, કારણ કે જે આંખો પર ખુલ્લા હોય છે તે માખીઓ અને મચ્છરોને આકર્ષે છે અને દૂષણનો સ્ત્રોત બની શકે છે. વધુમાં, સંપૂર્ણ પાકેલા કેળા પસંદ કરો. પીળો રંગ તેના પાકેલાપણું દર્શાવે છે. લીલો રંગ જેટલો વધુ, તેટલો વધુ કાચા હોય છે. તેને અનુભવો - જ્યારે તમે દબાવો છો ત્યારે તે થોડુંક અંદર આવે છે અને ફળની ગંધ આવે છે.
2. કેળાને છોલી લો. કેળાને સારી રીતે છોલી લો અને છાલ કાઢી નાખો.
3. કેળાના બંને છેડા કાઢી નાખો. કેળાના છેડા સામાન્ય રીતે થોડા કાળા હોય છે અને તેને કાઢીને ફેંકી દેવાનું શ્રેષ્ઠ છે.
4. તેને સમારી લો અથવા પાતળી કતરણો કરો. છાલેલા કેળાને સ્વચ્છ કાપવાના બોર્ડ પર મૂકો અને જંતુરહિત છરીનો ઉપયોગ કરીને કેળાને સમારી લો અથવા પાતળી કતરણો કરો. આ કેળાનો તરત જ ઉપયોગ કરો. લાંબા સમય સુધી ખુલ્લા રાખવાથી તે હવાના સંપર્કમાં આવવાથી ઓક્સિડાઇઝ થાય છે અને કાળા થઈ જાય છે.
5. કેળાને મેશ કરો. ચમચી અથવા કાંટાનો ઉપયોગ કરીને કેળાને સારી રીતે મેશ કરો. કેળાના ટુકડા રહેવા ન જોઈએ. ગૂંગળામણ ટાળવા માટે આ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. વૈકલ્પિક રીતે તમે કેળાને પ્યુરી કરવા માટે સ્વચ્છ મિક્સર જારનો પણ ઉપયોગ કરી શકો છો. એકવાર તમે કેળાને મેશ કરી લો, પછી શિશુઓ માટે કેળાના જુવાર શીરા ઝડપથી બનાવો. નહીં તો છૂંદેલા કેળા તેને ઓક્સિડાઇઝ કરી શકે છે અને કાળા થઈ શકે છે.
6. હવે બાળકો માટે જુવાર કેળાના શીરા બનાવવા માટે એક ઊંડી નોન-સ્ટીક તપેલી લો અને તેમાં 1 ટીસ્પૂન ઘી (ghee) ઉમેરો. ઘીને ઓગળવા દો.
7. તરત જ 1/4 કપ જુવારનો લોટ (jowar flour) ઉમેરો અને મધ્યમ તાપ પર 2 મિનિટ માટે સાંતળો.
8. 1 ટીસ્પૂન સમારેલો ગોળ , વૈકલ્પિક ઉમેરો. અમે સમારેલા ગોળનો ઉપયોગ કરવાનું સૂચન કર્યું છે, પરંતુ તમે છીણેલા ગોળનો પણ ઉપયોગ કરી શકો છો. વધુમાં ગોળનો ઉપયોગ સંપૂર્ણપણે વૈકલ્પિક છે.
9. 3/4 કપ પાણી ઝડપથી ઉમેરો.
10. વ્હિસ્કનો ઉપયોગ કરીને સારી રીતે મિક્સ કરો.
11. મધ્યમ તાપ પર 1 મિનિટ માટે રાંધો. તેને સતત હલાવતા રહો.
12. ગેસ પરથી ઉતારી લો અને 1/4 કપ મસળેલા કેળા (mashed banana) ઉમેરો.
13. એક કરછલીની મદદથી સારી રીતે મિક્સ કરો. શિશુઓ અને નાના બાળકો માટે જુવાર કેળાના શીરામાં છૂંદેલા કેળાના ટુકડા ન રહેવા જોઈએ, કારણ કે તેનાથી બાળકોમાં ગૂંગળામણ થઈ શકે છે.
14. ખાતરી કરો કે જુવાર કેળાનો શીરો હૂંફાળો હોવો જોઈએ અને બાળકને ખાવા માટે ગરમ ન હોવો જોઈએ.
15. તમારા નાના બાળકને તરત જ બાળકો માટે જુવાર કેળાના શીરા | બાળકો માટે કેળા અને જુવારના શીરા | બાળકો માટે જુવાર કેળાના શીરા | 7 મહિનાના બાળક માટે જુવાર કેળાના શીરા | પીરસો.
  જો તમારા શિશુઓ અને નાના બાળકો માટે જુવાર કેળાનો શીરો ગમે છે, તો પછી દાળ અને શાકભાજીનો માવો, સફરજન અને ગાજરનો સૂપ બટાકા સાથે અને પાલક પનીર પ્યુરી જેવી અન્ય વાનગીઓ પણ અજમાવો.

પ્લેટ દીઠ પોષક મૂલ્યો (સંક્ષિપ્ત)

ઊર્જા	302 કૅલ
પ્રોટીન	4.5 ગ્રામ
કાર્બોહાઇડ્રેટ	53.5 ગ્રામ
ફાઇબર	5.1 ગ્રામ
ચરબી	7.6 ગ્રામ
કોલેસ્ટ્રોલ	0 મિલિગ્રામ
સોડિયમ	3 મિલિગ્રામ